مشهد>شناخت>طلوع>پیدایش
تاریخچه پیدایش شهر مشهد
DISCOVER GREAT MASHHAD WITH MASHHAD ROKHSAR
مقدمه:
- نوغان یکی از چهار شهر ولایت توس بوده است
- ولایت توس یکی از ولایات ربع نیشابور بوده است
- نیشابور یکی از چهار مرکز یا بخش اصلی خراسان کهن بوده است
- خراسان سرزمینی در شرق ایران است
برای بررسی تاریخچه پیدایش شهر مشهد میپردازیم به :
- شناخت و اگاهی از تاریخ خراسان و ولایت توس
- حوادثی که موجب از رونق افتادن مرکز ولایت توس (توس تابران) شد
- چگونگی رشد شهر مشهد (توس نوغان بهمراه سناباد)
خراسان
معنی کلمه خراسان
خراسان به معنای مشرق زمین،خاور زمین، سرزمینی در شرق ایران است
زمانی پهناورترین استان ایران بوده است
در سال 1383 به سه قسمت استانهای شمالی،جنوبی و رضوی تقسیم میشود
خراسان در گذر تاریخ:
خراسان زمانی سکونتگاه قوم پارت بوده است شاخه ای از قوم اریایی که پس از ورود به ایران در دامنه های هزار مزکد یا هزار مسجد ساکن شدند
توس
توس در اوستا:
اوستا منطقه توس را جز سرزمین اورو که هشتمین سرزمین مقدس و دارای چراگاههای سرشار است بیان میکند
توس در شاهنامه
حکیم فردوسی در شاهنامه درباره توس چنین ..
توس در نزهة القلوب تالیف حمدالله مستوفی قرن هشتم
حمدالله مستوفی جغرافیدان و نویسنده قرن هشتم در کتاب نزهته القلوب چنین توس را شرح میدهد توس از اقلیم چهارم است که جمشید پیشدادی ساخت بعد از خرابیش توس نوذر تجدید عمارتش کرد و به نام خود منسوب گردانید و از مزار عظما قبر امام رضا رضی الله عنهما در دیه سناباد به چهار فرسنگی توس است و قبر هارون الرشید خلیفه ی عباسی در مشهد مقدس ان حضرت است مشهد توس از مشاهیر مزارات متبرکه است وان موضع اکنون شهرچه ای شده است در جانب قبلی توس دروازه ای است که سه هزار ولی ابوبکر نام در مزارات این دروازه رودبار اسوده اندو در جانب شرقی او قبر امام محمد غزالی و مزار فردوسی و معشوق توسی هم انجاست مردم توس نیکو سیرت و پاک اعتقاد و غریب دوست باشند و از میوه های انجا انگور و انجیر بسیار باشد و شیرین و در حوالی توس مرغزاری است که ان را رایکان گویند طولش دوازده فرسنگ و عرضش پنج فرسنگ از مشاهیر جهان است
توس در اثار العباد واخبار البلاد تالیف زکریای قزوینی قرن هفتم
قزوینی : دانشمند قرن هفتم با استفاده از تقسیمات کره زمین که توسط ابوریحان بیرونی انجام شده است به ویژه گی های این مناطق هفتگانه میپردازد و او خراسان و شهر توس را جزو اقلیم چهارم از هفت اقلیم می داند و خراسان را سرزمینی پهناور که بهترین خاک حاصلخیز و سازگارترین اب وهوا را دارا میباشد بیان میکند و مرد و زن خراسانی را از هر کسی زیباتر ،داناتر،ازادتر،به نیکویی از هرکس سزاوارتر میداند و توس را شهری مشهور در خراسان با باغات زیاد و روستاهای بس اباد بیان می کند که دارای دو محله است یکی را طابران گویند دیگری را نوغان نامند در کوه های اطرافش سنگ فیروزه است سنگ خارای محلی از فیروزه مهم تر است و سنگ تراشان ماهر و رنگین پنجه که در شهر توس بسیارند دیگ سنگی،ابزار و ظروف سنگی بسیار قشنگ از این خارا می تراشند ….
مشهد
منابع:
1-مجتبی لطفی،”عکاس و پژوهشگر”
2-حمدالله مستوفی قرن هشتم،”نزهة القلوب”تالیف حمدالله مستوفی قرن هشتم
3-زکریای قزوینی قرن هفتم،”اثار العباد واخبار البلاد”
4-علی رضا رضوانی،”درجستجوی هویت شهری وزارت مسکن و شهرسازی مشهد”
مجتبی لطفی